موضوع: نحوه اجرای جزء (و) بند 2 ماده 148

در ارتباط با نحوه اجرای مقررّات بند (الف) ماده 47 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم (جزء «و» الحاقی به آخر بند 2 ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 03/12/66) که در تاریخ 07/02/71 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است نکات زیر متذکر می‌گردد:

1- منظور از حساب جداگانه، حساب بانکی به هر یک از اشکال موجود در سیستم بانکی کشور است که فقط جهت تأمین حقوق بازنشستگی و وظیفه و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید کارکنان مؤسسه افتتاح می‌گردد. البته توجه خواهند داشت اشخاصی که در اجرای جزء 7 بند (ب) ماده 124 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1345 و به شرح فوق افتتاح حساب نموده‌اند می‌توانند وجوه مزبور را به این حساب واریز نمایند.

2- در رابطه با اعمال نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز مقتضی است مأموران تشخیص مالیات ذی‌ربط به هنگام رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات هرسال مؤدی، حساب موضوع بند یک فوق‌الذکر را دقیقاً مورد بررسی قرار داده و در صورت مشاهده تخلف، طبق مقررّات نسبت به مطالبه مالیات به نرخ 54% از مبلغی که بدون رعایت شرایط مقرر در بند (الف) ماده 47 فوق‌الذکر برداشت شده است اقدام نمایند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی- از طرف حسینی

موضوع: نحوه اجرای جزء (و) بند 2 ماده 148

در ارتباط با نحوه اجرای مقررّات بند (الف) ماده 47 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم (جزء «و» الحاقی به آخر بند 2 ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 03/12/66) که در تاریخ 07/02/71 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است نکات زیر متذکر می‌گردد:

1- منظور از حساب جداگانه، حساب بانکی به هر یک از اشکال موجود در سیستم بانکی کشور است که فقط جهت تأمین حقوق بازنشستگی و وظیفه و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید کارکنان مؤسسه افتتاح می‌گردد. البته توجه خواهند داشت اشخاصی که در اجرای جزء 7 بند (ب) ماده 124 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1345 و به شرح فوق افتتاح حساب نموده‌اند می‌توانند وجوه مزبور را به این حساب واریز نمایند.

2- در رابطه با اعمال نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز مقتضی است مأموران تشخیص مالیات ذی‌ربط به هنگام رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات هرسال مؤدی، حساب موضوع بند یک فوق‌الذکر را دقیقاً مورد بررسی قرار داده و در صورت مشاهده تخلف، طبق مقررّات نسبت به مطالبه مالیات به نرخ 54% از مبلغی که بدون رعایت شرایط مقرر در بند (الف) ماده 47 فوق‌الذکر برداشت شده است اقدام نمایند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی- از طرف حسینی

نظر به این‌که در مورد معافیت مالیاتی بند 4 الحاقی به ماده 24 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 مجلس شورای اسلامی موضوع ماده 7 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 07/02/1371 ابهاماتی برای مأمورین تشخیص و ادارات کل مالیاتی مطرح می‌باشد، لذا بدین‌وسیله متذکر می‌گردد که معافیت مالیاتی مزبور فارغ از تاریخ افتتاح حساب نزد بانک‌ها و یا تاریخ خرید سهام شرکت‌ها منحصراً شامل پرونده‌های مالیات بر ارث متوفیانی خواهد بود که از اول سال 71 (تاریخ اجرای ماده 7 اصلاحیه فوق‌الذکر) فوت نموده باشند. ضمناً لازم به یادآوری است که سپرده‌های متوفی نزد بانک‌ها موضوع مفاد صدر بند 4 فوق‌الاشاره نیز ناظر به کلیه حساب‌های بانکی متوفی اعم از حساب جاری و حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف می‌باشد.

احمد حسینی- معاون درآمدهای مالیاتی

به قرار اطلاع بعضی از بانک‌ها به تصور این‌که، چون به موجب مفاد صدر بند 4 الحاقی به ماده 24 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 (موضوع ماده 7 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 07/02/1371) صددرصد سپرده‌های متوفی نزد بانک‌های کشور و شعب آنها در خارج از کشور از مالیات بر ارث معاف گردیده، بدون مطالبه گواهی موضوع ماده 36 قانون یاد شده اقدام به پرداخت از محل موجودی حساب‌های متوفی به وارث وی می‌نمایند و نیز در مواردی وظایف محوله طبق ماده 34 آن قانون را نادیده می‌گیرند حال آنکه ممکن است تمام یا مقداری از وجوه این سپرده‌ها با توجه به لزوم اخذ مالیات‌های متعلق به سایر اقلام ماترک، مورد نیاز برای تصفیه و ختم پرونده‌های مالیاتی باشد که با این وصف پرداخت آن به نامبردگان موکول به واریز بدهی‌های مالیاتی یا به هر حال برقراری ترتیبات لازم در این خصوص می‌باشد.

لذا ضمن تأکید بر اجرای دقیق ماده 34 قانون مالیات‌های مستقیم دایر بر ارسال صورت اموال متوفی ظرف یک ماه از تاریخ اطلاع از فوت، یادآور می‌شود معافیت مالیاتی مورد بحث مانع از اجرای حکم ماده 36 مذکور نبوده، هرگونه برداشت از وجوه حساب‌های مزبور وسیله وراث قانونی مستلزم ارائه گواهی‌نامه موضوع قسمت اخیر موضوع ماده 35 قانون فوق‌الاشعار خواهد بود.

حشمت‌الله عزیزیان- معاون امور بانکی و بیمه

اداره کل امور اقتصادی و دارایی همدان

بازگشت به نامه شماره 1247 مورخ 16/07/71 اشعار می‌دارد:

به طوری که اعلام گردیده نظر به این‌که منافع مورد نظر مادام‌العمر به مصالح اختصاص می‌یابد لذا با توجه به صراحت ماده 122 قانون مالیات‌های مصوب اسفندماه 66 مورد از لحاظ مصالح مشمول مالیات نبوده و متصالح در تاریخ تعلق منافع وفق مفاد ماده مزبور مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد بود مگر این‌که متصالح (موسسه امداد مهدیه همدان) از اشخاص مذکور در بند 4 ماده 2 قانون فوق‌الذکر باشد که در این صورت مورد در تاریخ تعلق منافع از لحاظ متصالح نیز مشمول مالیات نخواهد بود.

بدیهی است در صورتی که منافع ملک مذبور از طرف مصالح به کسی واگذار شود واگذاری مذبور مشمول فصل مالیات بر درآمد املاک می‌باشد.

محمدعلی خوش‌اخلاق- مدیر کل دفتر فنی مالیاتی

پیرو بند 2 دستورالعمل شماره 27926/2006-5/30 مورخ 07/06/1368 با توجه به معافیت مالیاتی موقوفات عام موضوع بند 3 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 66 و با عنایت به مفاد تبصره 5 ذیل ماده مذکور مبنی بر این‌که تعلق مالیات منوط به عدم رعایت آیین‌نامه اجرایی مربوطه در هرسال خواهد بود یادآوری می‌نماید، در مواردی که موقوفات مزبور املاک خود را به اجاره واگذار می‌نمایند کسر مالیات علی‌الحساب اجاره موضوع تبصره 9 الحاقی به ماده 53 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 0702/1371 مجلس شورای اسلامی توسط مستأجرین لزومی نخواهد داشت.

احمد حسینی- معاون درآمدهای مالیاتی

گزارش شماره 37-5/30 -10/01/71 دفتر فنی مالیاتی عنوان معاونت درآمدهای مالیاتی حسب ارجاع مشارالیه در اجرای بند 3 ماده 255 در شورای عالی مالیاتی مطرح است.

اجمال قضیه از این قرار است که برخی از مؤسسات بیمه خارجی طبق مقررّات مالیاتی کشور متبوع خود حق بیمه اتکایی پرداختی به مؤسسات بیمه ایرانی را از مالیات معاف ولی سود حاصل از سپرده مربوط به بیمه اتکایی را مشمول مالیات می‌دانند و با وصف فوق نحوه اجرای تبصره 5 ماده 109 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 66 را از حیث معامله متقابل استعلام نموده است.

هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی پس از بحث و تبادل نظر به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید:

رأی اکثریت

از حکم ماده 109 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 66 و تبصره 5 آن چنین استنباط می‌شود که سپرده‌گذاری از طرف بیمه‌گر اتکایی نزد بیمه‌گر واگذار کننده، قسمتی از معاملات بیمه اتکایی می‌باشد بنابراین از حیث رعایت قسمت اخیر تبصره 5 ماده 109 در مورد معافیت متقابل چنانچه معافیت تنها به حق بیمه دریافتی بیمه‌گر اتکایی ایرانی در کشور خارج اعطا شود، اعطای معافیت متقابل به مؤسسه بیمه‌گر اتکایی تابع آن کشور نسبت به دریافتی مشابه مؤسسه مذکور بلامانع خواهد بود.

علی‌اکبر سمیعی- محمد طاهر- مجید میرهادی- محمود حمیدی- علی‌اکبر نوربخش- حسن محمدیان

نظر اقلیت

بنا به نص صریح تبصره 5 ماده 109 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366، لازمه اعطای معافیت به مؤسسات بیمه‌گر اتکایی خارجی، کسب معافیت مؤسسات بیمه‌گر اتکایی ایرانی از کشور متبوع بیمه‌گران خارجی یاد شده است که چون بهره سپرده‌های بیمه‌گران نزد همدیگر نیز از درآمدهای مربوط به بیمه‌گری است و از مدلول تبصره 5 مذکور موضوع معافیت نسبی و تعمیم آن به اجزاء مختلف درآمدهای ناشی از این فعالیت اسنتباط نمی‌شود، بنابراین صرفاً در صورت تأمین معافیت کامل مربوط به درآمدهای بیمه‌گری اتکایی (اعم از حق بیمه و سود سپرده) به نفع مؤسسات ایرانی اعطای معافیت متقابل امکان‌پذیر خواهد بود.

محمدتقی نژادعمران- محمد رزاقی- علی‌اصغر محمدی

محضر مبارک مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مدظله‌العالی احتراماً، به عرض می‌رساند:

در اجرای قوانین و مقررّات مربوط به فروش و واگذاری اموال، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام قدس سره الشریف مؤظف است مبالغ هنگفتی را بابت مالیات نقل و انتقالات به وزارت اقتصادی و دارایی پرداخت نماید.

نظر به این‌که کلیه اموال ستاد اجرایی مربوط به مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی است که به مصارف خیریه و شرعیه می‌رسد و پرداخت این گونه مالیات‌ها در حقیقت نوعی از دست رفتن حق مستضعفین می‌باشد که نظر مبارک بنیان‌گذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی قدس سره الشریف که در مرقومه مبارکه اسفندماه 1358 خود صریحاً مکتوب فرموده‌اند که این اموال مربوط به مستضعفین می‌باشد و ربطی به دولت ندارد. مستدعی است در صورت صلاحدید معافیت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام قدس سره الشریف را از پرداخت مالیات‌های نقل و انتقال املاک امر به ابلاغ فرمایید.

حسینعلی نیری

گرفتن مالیات از اموال بیت‌المال که قرار است به محرومین داده شود، هیچ وجهی ندارد و احیاناً موجب تضییع حق آنان هم می‌شود.

سیدعلی خامنه‌ای-20/05/71

گزارش شماره 649/5/30-31/03/1371 دفتر فنی مالیاتی عنوان مقام معاونت درآمدهای مالیاتی حسب ارجاع آن مقام در هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی مطرح است.

گزارش یاد شده مشعر بر این است که شرکت تعاونی مصرف طلاب و روحانیون رزمنده حوزۀ علمیۀ قم که موضوع آن حسب شرکت‌نامه تهیه انواع کالاهای مصرفی به منظور تأمین نیازمندی‌های اعضای و خانواده‌های اعضای می‌باشد، خود را در زمره شرکت تعاونی دانشجویان قلمداد و با استناد به ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 درخواست معافیت مالیاتی نموده است. حال از حیث اطلاق یا عدم اطلاق عنوان دانشجو به طلّاب و روحانیون رزمنده که نتیجه آن منجر به معافیت یا عدم معافیت شرکت مذکور خواهد بود، موضوع قابل بحث و بررسی و اعلام نظر می‌باشد هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی پس از مطالعه تصویر اساسنامه شرکت تعاونی فوق‌الذکر و شور و تبادل نظر در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم به شرح زیر اعلام رأی می‌نماید:

علاوه برآن که بنا به نص صریح ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحی آن طی «قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 07/02/1371» لازمه معافیت این گونه شرکت‌ها اشتغال تمامی اعضاء به تحصیل به عنوان دانش‌آموز یا دانشجو می‌باشد، به طور کلی طبق اساسنامه موضوع و اهداف شرکت مذکور مغایر با تعاریف و محدودیت‌های مندرج در ماده 87 قانون شرکت‌های تعاونی مصوب 05/03/1350 و اصلاحات بعدی آن راجع به «شرکت‌های تعاونی آموزشگاه‌ها» است. علی‌هذا این گونه شرکت‌ها به لحاظ عدم انطباق با وضعیت شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزان و دانشجویان مشمول معافیت مالیاتی نمی‌باشند.

محمدتقی نژادعمران- محمد طاهر- مجید میرهادی- محمود حمیدی- علی‌اکبر نوربخش- حسن محمدیان- محمد رزاقی

گزارش شماره 649/5/30-31/03/1371 دفتر فنی مالیاتی عنوان مقام معاونت درآمدهای مالیاتی حسب ارجاع آن مقام در هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی مطرح است.

گزارش یاد شده مشعر بر این است که شرکت تعاونی مصرف طلاب و روحانیون رزمنده حوزۀ علمیۀ قم که موضوع آن حسب شرکت‌نامه تهیه انواع کالاهای مصرفی به منظور تأمین نیازمندی‌های اعضای و خانواده‌های اعضای می‌باشد، خود را در زمره شرکت تعاونی دانشجویان قلمداد و با استناد به ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 درخواست معافیت مالیاتی نموده است. حال از حیث اطلاق یا عدم اطلاق عنوان دانشجو به طلّاب و روحانیون رزمنده که نتیجه آن منجر به معافیت یا عدم معافیت شرکت مذکور خواهد بود، موضوع قابل بحث و بررسی و اعلام نظر می‌باشد هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی پس از مطالعه تصویر اساسنامه شرکت تعاونی فوق‌الذکر و شور و تبادل نظر در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم به شرح زیر اعلام رأی می‌نماید:

علاوه برآن که بنا به نص صریح ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحی آن طی «قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 07/02/1371» لازمه معافیت این گونه شرکت‌ها اشتغال تمامی اعضاء به تحصیل به عنوان دانش‌آموز یا دانشجو می‌باشد، به طور کلی طبق اساسنامه موضوع و اهداف شرکت مذکور مغایر با تعاریف و محدودیت‌های مندرج در ماده 87 قانون شرکت‌های تعاونی مصوب 05/03/1350 و اصلاحات بعدی آن راجع به «شرکت‌های تعاونی آموزشگاه‌ها» است. علی‌هذا این گونه شرکت‌ها به لحاظ عدم انطباق با وضعیت شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزان و دانشجویان مشمول معافیت مالیاتی نمی‌باشند.

محمدتقی نژادعمران- محمد طاهر- مجید میرهادی- محمود حمیدی- علی‌اکبر نوربخش- حسن محمدیان- محمد رزاقی

گزارش شماره 24873/32-23/10/1370 اداره کل وصول و اجرای مالیات‌های تهران در جلسه مورخ 04/05/1371 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی حسب ارجاع معاونت محترم درآمدهای مالیاتی مطرح است. موضوع گزارش مبتنی بر طرح این مسئله است که با وجود حکم صریح موضوع ماده 187 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 دایر بر اخذ مالیات بر درآمد اجاره املاک، مالیات سالانه املاک... و مالیات نقل و انتقال قطعی املاک قبل از صدور گواهی انجام معامله، در برخی موارد پرداخت مالیات‌های گذشته برای انتقال دهندگانی نظیر نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی و قضایی به خصوص اداره تصفیه و امور ورشکستگی نسبت به املاک ورشکسته امکان‌پذیر نمی‌باشد. النهایه اداره کل یاد شده خواستار کسب نظر شورای عالی طبق بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم گردیده است. اینک هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی به استناد بند مذکور پس از شور و تبادل نظر به شرح آتی اعلام رأی می‌نماید:

رأی اکثریت

حکم ماده 153 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1345 با حکم ماده 160 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 به جز قسمت اخیر ماده 160 یاد شده که واجد جنبه تأکیدی است یکسان بوده و لذا رأی شماره 17/12815 مورخ 29/10/63 شورای عالی مالیاتی از حیث نحوه اجرای احکام مواد 160 و 187 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 در مورد ورشکستگان مورد تأیید می‌باشد.

محمدتقی نژادعمران- علی‌اکبر سمیعی- حسن محمدیان- محمد رزاقی- مجید میرهادی- علی‌اکبر نوربخش- علی‌اصغر محمدی

نظر اقلیت

از آنجا که مقررّات صدر ماده 160 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 66 وزارت امور اقتصادی و دارایی را برای وصول مالیات‌ها پس از صاحبان حقوق نسبت به مال مورد وثیقه و کارگران نسبت به سایر طلبکاران در اولویت قرار داده استنباط این است که هنگام نقل و انتقال ملک اشخاص ورشکسته صدور گواهی انجام معامله موضوع ماده 187 قانون مزبور قبل از وصول مالیات‌ها منع قانونی ندارد مگر این‌که ملک شخص ورشکسته در وثیقه بوده باشد که در این صورت به حکم قسمت اخیر ماده 160 هنگام انتقال ملک فقط با وصول مالیات نقل و انتقال گواهی انجام معامله صادر خواهد گردید.

و لزوماً مراجع مالیاتی ضمن صدور گواهی انجام معامله بایستی میزان کل بدهی مالیاتی مؤدی را به مرجع تصفیه امور ورشکستگی اعلام نماید تا اولویت بدهی‌های مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی موضوع قسمت صدر مقررّات فوق‌الذکر حسب مورد رعایت گردد.

محمود حمیدی- محمدعلی سعیدزاده

گزارش شماره 333-5/30 – 29/02/71 دفتر فنی مالیاتی در مورد معافیت یا عدم معافیت مالیاتی نقل و انتقال اموال در اختیار ولی فقیه که توسط ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) انجام می‌شود عنوان معاونت محترم درآمدهای مالیاتی حسب ارجاع مورخ 30/02/71 در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 66 و اصلاحیه‌های بعدی در هیأت عمومی شورای عالی مالیات مطرح است. هیأت عمومی پس از بحث و تبادل نظر در اطراف و جوانب موضوع به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید:

رأی اکثریت

انتقالات اموال موضوع فرمان مورخ 06/02/68 حضرت امام (ره) که با وکالت وکلای مذکور در فرمان توسط ستاد اجرایی انجام می‌شود مشمول مالیات نمی‌باشد.

محمدتقی نژادعمران- علی‌اکبر سمیعی- محمود حمیدی- محمد رزاقی- مجید میرهادی- علی‌اکبر نوربخش- علی‌اصغر محمدی

نظر اقلیت

از آنجا که در قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحات بعدی آن تصریحی بر معافیت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام رضوان ا... تعالی علیه مشاهده نمی‌شود، ستاد مزبور مشمول معافیت از پرداخت مالیات نمی‌باشد.

محمد طاهر- محمدعلی سعیدزاده