* به موجب ماده (۵۵) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، قسمت اخیر متن قبلی این ماده (با این مضمون «در مورد شرکت‌هایی که تمام سرمایه آنها به طور مستقیم و یا با واسطه متعلق به دولت باشد پرداخت مالیات مزبور در منبع منتفی است»،) حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

** به موجب ماده (۵۶) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، این ماده و تبصره‌های ذیل آن حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸)‌ ماده ۱۲۹- «اشخاص حقیقی که در یک سال مالیاتی نسبت به جمع درآمد مشمول مالیات خود از یک یا چند منبع از منابع باب سوم این قانون کمتر از نرخ‌های مقرر در ماده ۱۳۱ این قانون مالیات پرداخت نموده و یا بیش از یکبار از معافیت موضوع مواد ۸۴ و ۱۰۱ این قانون استفاده کرده باشند مکلفند یک اظهارنامه تکمیلی حاوی جمع کل درآمدهای مشمول مالیات مذکور در این ماده را به تفکیک هر یک از منابع و محل تحصیل تنظیم و تا آخر تیرماه سال بعد به حوزه مالیاتی محل سکونت خود تسلیم و نسبت به مجموع درآمد خود مالیات متعلق را با رعایت معافیت مقرر در مواد ۸۴ و ۱۰۱ این قانون طبق نرخ‌های مذکور در ماده ۱۳۱ این قانون محاسبه و پس از کسر وجوهی که به عنوان مالیات بر درآمد منابع درآمدهای مذکور در اظهارنامه نقداً یا از طریق ابطال تمبر پرداخت کرده‌اند یا به موجب قانون وسیله اشخاص دیگر از درآمد آنان کسر شده است تأدیه نمایند. در مواردی که گیرندگان حقوق درآمد دیگری داشته باشند که مشمول معافیت موضوع ماده ۱۰۱ این قانون باشد در احتساب مالیات جمع درآمد در درجه اول معافیت از منبع حقوق منظور می‌شود. در صورتی که مؤدی بیش از یک منبع درآمد مشمول معافیت موضوع مواد ۸۴ و ۱۰۱ این قانون داشته باشد فقط از یک معافیت استفاده می‌کند و اگر درآمد حقوق سالانه کمتر از معافیت مقرر بوده و مؤدی درآمد مشاغل یا کشاورزی هم داشته باشد، در محاسبه مالیات بر جمع درآمد مابه‌التفاوت آن تا میزان معافیت مزبور از درآمد مشاغل یا کشاورزی حسب مورد احتساب خواهد شد.

تبصره ۱- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران که درآمدی در خارج از کشور تحصیل کرده باشد مکلف است در صورت داشتن درآمد دیگر مشمول مالیات، ضمن اظهارنامه تکمیلی و در غیر این صورت طی اظهارنامه جداگانه و تا آخر تیرماه سال بعد به حوزه مالیاتی محل سکونت خود اعلام و مالیات متعلق را طبق نرخ مقرر درماده ۱۳۱ این قانون پرداخت نماید. درآمد مشمول مالیات تحصیل شده در خارج از کشور عبارت است از درآمد خالصی که عاید وی شده است.

تبصره ۲- در صورتی که مؤدی محل سکونتی در ایران نداشته باشد محل تسلیم اظهارنامه تکمیلی حوزه مالیاتی مربوط در تهران خواهد بود.»

*** به موجب بند (۲۹) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت‌های «سال ۱۳۸۱» و «ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال» جایگزین عبارت‌های «سال ۱۳۶۸» و «یک میلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰) ریال» شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

** به موجب ماده (۵۷) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، متن این ماده و تبصره ذیل آن جایگزین متن قبلی این ماده شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۳۰- «ممیز مالیاتی مربوط درآمدهای مشمول مالیات منابع مختلف مؤدی را به تدریج که برگ قطعی آنها یا اطلاعیه‌هایی که حاکی از درآمد قطعی است واصل می‌گردد با مندرجات اظهارنامه تکمیلی مؤدی تطبیق می‌نماید. در صورتی که اظهارنامه تکمیلی تسلیم نشده باشد مالیات متعلق را محاسبه و در هر حال مابه‌التفاوت حاصله را چنانچه پرداخت نشده باشد با صدور برگ تشخیص مطالبه می‌نماید. برگ تشخیص باید از تاریخ ابلاغ هر برگ قطعی یا اطلاعیه حاکی از درآمد قطعی به ممیز که موجب محاسبه مابه‌التفاوت مالیات می‌شود ظرف یک سال صادر و تا سه ماه پس از انقضای یک سال مزبور به مؤدی ابلاغ شود، وگرنه مشمول مرور زمان خواهد بود و موجب تعقیب ممیز خواهد شد.»

**** به موجب بند (۳۰) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی ماده (۱۳۱) جایگزین شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵) متن ماده ۱۳۱ قبل از اصلاح: نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای می‌باشد به شرح زیر است:

تا میزان سی میلیون (۳۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (۱۵%)‌

تا میزان یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد سی میلیون (۳۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال به نرخ بیست درصد (‌۲۰%‌)‌

تا میزان دویست و پنجاه میلیون (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال بر درآمد مشـمول مـالیات سالانـه نسبت به مـازاد یکــصد میلیـون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال به نرخ بیست و پنج درصد (۲۵%)‌

تا میزان یـک میلیارد (۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریـال درآمد مشمول مالیات سالانـه نسـبت بـه مـازاد دویسـت و پنجـاه میلیـون (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال به نرخ سی درصد (۳۰%)

نسبت به مازاد یک میلیارد (۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ سی و پنج درصد (۳۵%)

*** به موجب ماده (۵۸) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

‌** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۳۴- ماده ۱۳۱ به شرح زیر اصلاح می‌گردد؛ ‌نرخ مالیات بر درآمد به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای می‌باشد به شرح زیر است:

‌تا میزان ۱۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۱۲%

‌تا میزان ۲۵۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۱۸%

‌تا میزان ۴۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۲۵۰۰۰۰۰ به نرخ ۲۵%

‌تا میزان ۹۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۴۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۳۵%

‌تا میزان ۲۵۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۹۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۴۰%

‌تا میزان ۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۲۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۴۵%

‌تا میزان ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۵۰۰۰۰۰۰۰ به نرخ ۵۰%

‌تا میزان ۳۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات به سالانه نسبت ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ به نرخ ۵۲%

‌نسبت به مازاد ۳۰۰۰۰۰۰۰۰ به نرخ ۵۴%

‌نرخ‌های فوق در مورد مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی که سال مالی آنها از اول سال ۱۳۷۰ به بعد خاتمه می‌یابد جاری بوده و در سایر موارد از ابتدای ‌سال ۱۳۷۱ اعمال خواهد شد.

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۳۱- نرخ مالیات بر درآمد به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای می‌باشد به شرح زیر است.:

تا ۲۰۰۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات به نرخ ۱۲ درصد

‌تا ۴۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۱۴ درصد

‌تا ۷۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۴۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۱۶ درصد

‌تا ۱۱۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۷۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۱۸ درصد

‌تا ۱۶۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۱۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۲۰ درصد

‌تا ۲۲۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۶۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۲۳ درصد

‌تا ۲۸۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۲۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۲۶ درصد

‌تا ۳۶۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۸۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۲۹ درصد

‌تا ۴۴۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۳۵۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۳۲ درصد

‌تا ۵۴۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۴۴۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۳۵ درصد

‌تا ۶۴۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۵۴۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۳۸ درصد

‌تا ۸۰۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۶۴۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۴۱ درصد

‌تا ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۸۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۴۵ درصد

‌تا ۱۲۲۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۵/۴۹ درصد

‌تا ۱۵۰۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۲۲۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۵۴ درصد

‌تا ۱۸۰۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۵۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۵۹ درصد

‌تا ۲۱۲۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۸۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۶۴ درصد

‌تا ۲۵۰۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۱۲۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۶۹ درصد

‌تا ۲۵۰۰۰۰۰۰ ریال بالا نسبت به مازاد بیست و پنج میلیون ریال به نرخ ۷۵ درصد

[۱] - (جدول محاسبه سریع نرخ‌های ماده ۱۳۱، صرفاً با هدف صرفه‌جوئی در زمان انجام محاسبه و نیز بخاطر سپاری آسانتر توسط کاربران و خوانندگان محترم درج شده است.)

از ۱ ریال الی ۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۱۵% و کسر رقم (۰) از حاصل؛

از ۵۰۰.۰۰۰.۰۰۱ ریال الی ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۰% و کسر رقم (۲۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال) از حاصل؛

از ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۱ ریال الی بی‌نهایت ریال، درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۵% و کسر رقم (۷۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال) از حاصل.

* جدول محاسبه (قبل از اصلاحیه موضوع ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی:)

از ۱ ریال الی ۳۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۱۵% و کسر رقم (۰) از حاصل؛

از ۳۰.۰۰۰.۰۰۱ ریال الی ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۰% و کسر رقم (۱.۵۰۰.۰۰۰ ریال) از حاصل؛

از ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۱ ریال الی ۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۵% و کسر رقم (۶.۵۰۰.۰۰۰ ریال) از حاصل؛

از ۲۵۰.۰۰۰.۰۰۱ ریال الی ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۳۰% و کسر رقم (۱۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال) از حاصل؛

از ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۱ ریال الی (بی‌نهایت ریال) درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۳۵% و کسر رقم (۶۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال) از حاصل.

******* بموجب ماده ۳۱ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۰۱/۰۲/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی «متن زیر جایگزین ماده (۱۳۲) قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره‌های آن شده است. متن ماده ۱۳۲ قبل از اصلاح: درآمد مشمول مالیات ابرازی ناشی از فعالیت‌های تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی در بخش‌های تعاونی و خصوصی که از اول سال ۱۳۸۱ به بعد از طرف وزارت‌خانه‌های ذی‌ربط برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می‌شود، از تاریخ شروع بهره‌برداری یا استخراج به میزان هشتاد درصد (۸۰%) و به مدت چهار سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صددرصد (۱۰۰%) و به مدت ده سـال از مـالیات مـوضوع ماده (۱۰۵) این قانون معاف هستند.

تبصره ۱- فهرست مناطق کمتر توسعه یافته برای بقیه مدت برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین در آغاز هر دوره برنامه توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

تبصره ۲- معافیت‌های موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران و پنجاه کیلومتری مرکز اصفهان و سی کیلومتری مراکز استان‌ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت بر اساس آخرین سرشماری به استثنای واحدهای تولید فن‌آوری اطلاعات به تأیید وزارت‌خانه‌های ذی‌ربط[۱] و شهرک‌های صنعتی استقرار یافته در شعاع سی کیلومتری مراکز استان‌ها و شهرهای مذکور نخواهد بود.

تبصره ۳- کلیه تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر سال از پرداخت پنجاه درصد (۵۰%) مالیات متعلق معاف هستند.

تبصره ۴- ضوابط مربوط به تعیین تاریخ شروع بهره‌برداری واحدهای معاف موضوع این ماده و همچنین تعیین محدوده موضوع تبصره (۲) این ماده توسط وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت تعیین و اعلام می‌گردد.

***** قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و ‌اصلاح ماده (۱۱۳) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب ۲۶ مردادماه ۱۳۸۲ مجلس شورای اسلامی (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۷۰۶۷ تاریخ ۹ مهر ۱۳۸۲ تاریخ اجرا ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

‌ماده ۶- قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶.۱۲.۳ و اصلاحات بعدی آن‌ به ‌شرح زیر اصلاح می‌گردد:

‌الف- تبصره (۲) ماده (۱۳۲) به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:

‌بعد از کلمه «به استثنای» عبارت «واحدهای تولیدی فن‌آوری اطلاعات با تأیید ‌وزارت‌خانه‌های ذی‌ربط و» اضافه می‌شود.

**** به موجب ماده (۵۹) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، متن این ماده و تبصره‌های ذیل آن جایگزین متن قبلی این ماده و تبصره‌های آن شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)  

‌*** قانون اصلاح قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم و تسری معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون مذکور به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمایی خدمات ویژه، تصویب ۲۶ بهمن ماه ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۵۴۵۹ تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۷۶ تاریخ اجراء ۱۵/۰۱/۱۳۷۷)

‌ماده واحده- معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، از تاریخ تصویب قانون‌ یاد شده به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمائی خدمات ویژه وابسته به وزارت کشاورزی تسری می‌یابد و قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های ‌مستقیم مصوب ۱۳۷۱ در موارد زیر اصلاح می‌شود:

۱- ماده (۱۳۲) موضوع ماده (۳۵) قانون اصلاحی و تبصره‌های (۱)، (۵) و (۶) آن به شرح زیر اصلاح و یک تبصره به عنوان تبصره (۷) به آن ‌اضافه می‌شود

‌ماده ۱۳۲- درآمد واحدهای تولیدی و معدنی که از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون از طرف وزارت‌خانه‌های صنایع، معادن و فلزات یا جهاد سازندگی- حسب مورد- برای آنها کارت شناسایی یا پروانه بهره‌برداری صادر یا قراردادهای استخراج و فروش منعقد می‌شود از تاریخ استخراج و بهره‌برداری ‌حسب اولویت‌های (۱)، (۲) و (۳) به ترتیب به مدت (۸)، (۶) و (۴) سال از مالیات معاف هستند.

‌در مورد واحدهای یاد شده که در مناطق محروم استقرار دارند و یا مستقر می‌شوند، معادل پنجاه درصد (۵۰%) مدت‌های مذکور در فوق - حسب مورد - به مدت معافیت مقرر در این ماده اضافه می‌شود.

‌الف- در تبصره (۱)، بعد از عبارت ‌پروانه‌های صادره عبارت ‌و قراردادهای استخراج و فروش اضافه می‌شود.

ب- در تبصره (۵) بعد از عبارت ‌تاریخ شروع عبارت ‌استخراج و اضافه می‌شود.

ج- متن زیر به انتهای تبصره (۶) اضافه می‌شود:

‌حکم این تبصره شامل مراکز نشر کتاب، مجله و روزنامه که دارای مجوز نشر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند، نسبت به درآمد حاصل از‌ انتشارات مربوط نیز است.

‌د- متن زیر به عنوان تبصره (۷) به ماده یاد شده اضافه می‌شود:

‌تبصره ۷- کلیه تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (به ‌استثنای هتل‌های پنج ستاره) هر سال ‌از پرداخت پنجاه درصد (۵۰%) مالیات متعلق معاف هستند.

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۳۵- ماده ۱۳۲ و تبصره‌های ذیل آن کلاً حذف و متن‌های زیر به عنوان ماده ۱۳۲ و تبصره‌های ۱ الی ۶ جایگزین می‌گردد:

‌درآمد واحدهای تولیدی و معدنی که از تاریخ تصویب این اصلاحیه از طرف وزارت‌خانه‌های صنایع یا صنایع سنگین یا معادن و فلزات و یا جهاد‌سازندگی حسب مورد برای آنها کارت شناسایی یا پروانه بهره‌برداری صادر می‌شود از تاریخ بهره‌برداری حسب اولویت‌های ۱ و ۲ و ۳ به ترتیب به مدت ۸ و ۶ و ۴ سال از مالیات معاف می‌باشند. در مورد واحدهای تولیدی و معدنی مزبور که در مناطق محروم احداث و یا بهره‌برداری می‌شوند معادل ۵۰%‌ مدت‌های مذکور در فوق حسب مورد به مدت معافیت مقرر در این ماده اضافه می‌گردد.

‌تبصره ۱- فهرست اولویت‌های موضوع این ماده در آغاز هر دوره برنامه توسط وزارت‌خانه‌های ذی‌ربط با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد فهرست مذکور شامل کارت‌های شناسایی و پروانه‌های صادره در طول برنامه‌های مربوط‌ مجاز خواهد بود.

‌دولت مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ تصویب این اصلاحیه فهرست اولویت‌های موضوع این ماده را برای باقی‌مانده مدت برنامه اول تهیه و اعلام‌ نماید.

‌تبصره ۲- فهرست مناطق محروم در آغاز هر برنامه توسط سازمان برنامه و بودجه تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

‌تبصره ۳- معافیت موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع ۱۲۰ کیلومتری مرکز تهران و ۵۰ کیلومتری مرکز اصفهان ‌نخواهد بود.

‌تبصره ۴- ۲۰% درآمد مشمول مالیات ابرازی حاصل از فعالیت‌های تولیدی و معدنی، طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ که از طرف وزارت‌خانه‌های فوق‌ برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر شده یا می‌شود از مالیات معاف می‌باشد.

‌تبصره ۵- معادنی که تاریخ شروع بهره‌برداری آنها طبق گواهی وزارت معادن و فلزات قبل از تصویب این اصلاحیه می‌باشد نسبت به بقیه مدت‌های‌ مذکور از تاریخ تصویب این اصلاحیه مشمول معافیت موضوع این ماده خواهند بود.

‌تبصره ۶- مراکز فرهنگی و هنری اعم از مراکز و مؤسسات انتشاراتی و مطبوعاتی و مؤسسات امور فیلم‌سازی و سینماها، تماشاخانه‌ها، مؤسسات دوبلاژ و فیلمبرداری، آموزش تأتر و ‌موسیقی و خطاطی و نقاشی، مجسمه‌سازی که دارای پروانه فعالیت و یا تأسیس از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌باشند از تاریخ شروع فعالیت ‌برای مدت پنج سال از پرداخت مالیات معاف می‌باشند و اگر در مناطق محروم واقع باشند این مدت به ۸ سال افزایش می‌یابد. (قانون مصوب: ۳۱/۰۱/۷۶

«قانون استفساریه از مؤسسات و واحدها و مراکز فرهنگی مندرج در قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب ۱۳۶۵ و تبصره (۶) ماده (۳۵) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال ۱۳۷۱»:

... ۲- مراکز فرهنگی مذکور در تبصره (۶) ماده (۳۵) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم - مصوب ۱۳۷۱ - ناظر به مؤسسات انتشاراتی و مطبوعاتی نیز می‌باشد.)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ‌ماده ۱۳۲- درآمد واحدهای تولیدی که از تاریخ تصویب این قانون از طرف وزارت‌خانه‌های صنایع یا صنایع سنگین یا معادن و فلزات برای آنها ‌پروانه یا کارت تأسیس صادر می‌شود از تاریخ شروع بهره‌برداری مندرج در پرونده به مدت یک سال از پرداخت مالیات معاف می‌باشند و به مدت‌ معافیت فوق با احراز هر یک از شرایط مشروحه ذیل به ترتیب زیر افزوده خواهد شد.

۱- چنانچه حداقل ۷۵ درصد و یا بیشتر از مواد اولیه مصرفی واحد تولیدی وارداتی نباشد مدت دو سال و اگر کمتر از ۷۵ درصد بیش از چهل ‌درصد آن در ایران تولید گردد مدت یک سال.

۲- در صورتی که محصول واحد تولیدی از نوع کالاهای سرمایه‌ای باشد مدت شش سال و چنانچه از نوع کالاهای واسطه‌ای باشد مدت سه سال.

۳- در صورت اشتغال کارگر در واحد تولیدی به تعداد ۲۰ نفر یا بیشتر مدت یک سال.

۴- در صورت واقع شدن محل واحد تولیدی در نقاط نیمه محروم مدت دو سال و در نقاط محروم مدت چهار سال.

تبصره ۱- تشخیص کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای به عهدۀ شورای عالی صنایع خواهد بود.

‌تبصره ۲- معافیت موضوع این ماده شامل درآمدهای حاصل از واحدهای تولیدی مستقر در داخل شعاع ۱۲۰ کیلومتری مرکز تهران و ۵۰ کیلومتری ‌مراکز استان‌های اصفهان، خراسان، آذربایجان‌شرقی و مرکزی نخواهد بود.

‌واحدهای تولیدی واقع در محدوده شهرستان مراکز سایر استان‌ها به استثنای مراکز استان‌های چهار محال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد و ‌سیستان و بلوچستان و ایلام و کردستان و هرمزگان و بوشهر فقط از نصف مدت معافیت مقرر در این ماده برخورداری خواهند شد و در موارد کسر یک‌سال معافیت به نسبت مدت از درآمد آن منظور می‌شود.

‌تبصره ۳- واحدهای تولیدی که پروانه یا کارت تأسیس آنها از ابتدای سال ۱۳۵۸ تا تاریخ تصویب این قانون صادر گردیده چنانچه به مرحله‌ بهره‌برداری نرسیده باشند نسبت به کل مدت از تاریخ صدور پروانه بهره‌برداری و اگر در حال بهره‌برداری باشند نسبت به بقیه مدت از تاریخ تصویب این ‌قانون با رعایت تبصره ۲ فوق مشمول معافیت این ماده خواهند بود.

‌تبصره ۴- فعالیت‌های زیر در هیچ یک از نقاط کشور مشمول معافیت مالیاتی موضوع این ماده نخواهد بود:

۱- سقز و آدامس‌سازی.

۲- بستنی‌سازی.

۳- برنج‌کوبی.

۴- چای‌خشک‌کنی.

۵- تهیه خشکبار.

۶- یخ‌سازی (‌به استثنای کارخانجات واقع در استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر).

۷- نوشابه‌سازی.

۸- تولید هر نوع شیرینی‌جات.

۹- تولید هر نوع کمپوت و کنسرو و انواع رب و آب‌میوه و بسته‌بندی مواد غذایی به استثنای مواد لبنی.

۱۰- ساخت قو طی و جعبه و کارتن (‌از هر جنس).

۱۱- انواع چیپس و کراکرنمکی و پفک‌نمکی و کامک و مشابه آنها.

۱۲- ساخت انواع لوازم آرایش.

۱۳- خوشبوکننده‌ها از هر نوع.

۱۴- کبریت‌سازی.

۱۵- واکس‌سازی.

۱۶- شمع‌سازی.

۱۷- تولید کیسه و پاکت (‌تهیه شده از مواد پلاستیکی).

۱۸- مبل‌سازی و در و پنجره و دکورسازی (‌از هر نوع).

۱۹- ساخت انواع پوشش برای کف - سقف - دیوار ساختمان و مصارف مشابه.

۲۰- کرکره‌سازی (‌از هر نوع).

۲۱- تولید نوارهای پرده کرکره - کمربند ایمنی.

۲۲- کاغذ روکش شده.

۲۳- مقوای روکش شده.

۲۴- ساخت کاغذ دیواری از هر نوع (‌اعم از تولید کاغذ و نقش‌زنی).

۲۵- کلاه‌دوزی.

۲۶- چاپ.

۲۷- قالی‌شویی و پرشویی و مانند آن به جز پشم‌شویی.

۲۸- خشک‌شویی.

۲۹- ماشین‌شویی و سرویس وسایط نقلیه زمینی.

۳۰- تعمیرات و سرویس وسایل الکتریکی و الکترونیکی.

۳۱- فیلمبرداری و صدابرداری و عکسبرداری.

۳۲- زینت‌آلات.

۳۳- ساخت وسائل موسیقی.

۳۴- لوازم بهداشتی کاغذی.

۳۵- تکثیر نوارهای کاست و ویدئو و کارتریج (‌اعم از موسیقی یا داستانی).

۳۶- مصنوعات فلزی شامل کابینت - جای لباسی - کتابخانه - قفسه - کمد - میز و صندلی - فایل - جای گلدان - تختخواب- نردبان - ویترین - ‌نرده حفاظ.

۳۷- رادیاتور آلومینیومی.

۳۸- قلم خودکار فلزی.

۳۹- فندک.

۴۰- کپسول‌های گاز یکبار مصرف.

۴۱- ساخت ظروف از هر نوع.

۴۲- لوسترسازی.

۴۳- شیشه ‌ایمنی ساختمان

۴۴- تولید و شستشو و دانه‌بندی شن و ماسه برای غیر از مصارف ریخته‌گری.

۴۵- نان فانتزی.

۴۶- انواع ماکارونی و رشته.

۴۷- تهیه قهوه و کاکائو.

۴۸- زیپ‌سازی.

۴۹- منسوجات ابریشمی.

۵۰- ساخت فرش ماشینی و موکت از هر نوع.

۵۱- آسانسور و پلّه متحرک.

۵۲- سنگ‌بری از هر نوع.

۵۳- ساخت اسباب‌بازی و وسائل سرگرمی.

**** به موجب بند (۳۱) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت «صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی» اضافه شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

*** به موجب بند (۲) ماده واحده «قانون اصلاح قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم و تسری معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون مذکور به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمایی خدمات ویژه» (تصویب ۲۶ بهمن ماه ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی) نیز تبصره ذیل این ماده الحاق شده است. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۵۴۵۹ تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۷۶ تاریخ اجراء: ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

** به موجب ماده (۳۶) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) این ماده و تبصره‌های ذیل آن حذف و متن زیر ‌جایگزین شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۳۳- اتحادیه‌های صنفی و اتحادیه‌های شرکت‌های تعاونی نسبت به درآمد حاصل از حق عضویت دریافتی از اعضاء و شرکت‌های تعاونی ‌تولیدی روستایی متشکل از ساکنین روستا و شرکت‌های تعاونی مصرف و مسکن کارکنان و مؤسسات دولتی و غیردولتی که طبق اساسنامه منحصراً از ‌کارکنان یک مؤسسه تشکیل و فقط مجاز به ارائه کالا و مسکن به اعضاء هستند و شرکت‌های تعاونی صیادان و دانشجویان و دانش‌آموزان در حدود ‌اختیارات و وظایف قانونی به طور کلی از پرداخت مالیات معاف هستند.

‌تبصره ۱- در مورد شرکت‌های تعاونی تولیدی روستایی هر یک از اعضاء که ساکن روستا نباشند نسبت به سهم خود از درآمد مشمول مالیات از ‌معافیت استفاده نخواهند کرد و هیأت مدیره شرکت‌های تعاونی روستایی مؤظفند فهرست اسامی اعضای غیرساکن روستا را ظرف مدت یک ماه از ‌تاریخ اجرای این قانون یا تاریخ تشکیل شرکت هر کدام که مؤخر است به حوزۀ مالیات مربوط اطلاع دهند و نیز باید فهرست اسامی اعضایی را که ‌سکونت در روستا را ترک نموده یا در روستا ساکن می‌شوند ظرف مدت یک ماه از تاریخ وقوع به حوزه مالیاتی مربوط اعلام نمایند در غیر این صورت ‌بعد از احراز عدم سکونت عضو در روستا و عدم اعلام مراتب به حوزه مالیاتی در موعد مقرر شرکت از معافیت مالیاتی در سال مربوط استفاده نخواهد ‌کرد.

‌تبصره ۲- در مورد شرکت‌های تعاونی مصرف و مسکن کارکنان مؤسسات در صورتی که ثابت شود شرکت به غیر از اشخاص عضو ارائه کالا و‌ مسکن نموده است در موارد تخلف علاوه بر مالیات متعلق مشمول جریمه غیرقابل بخشش معادل پنجاه درصد مالیات متعلق خواهد شد.

‌تبصره ۳- اعضای شرکت‌های تعاونی مسکن کارکنان و مؤسسات باید هنگام عضو شدن در شرکت فاقد مسکن باشند و هرگاه خلاف موضوع ثابت ‌شود عضو مذکور نسبت به سهم خود از درآمد مشمول مالیات از معافیت استفاده نخواهد کرد.

****** به موجب بند (۳۲) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت؛ «آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور» اضافه شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

***** به موجب قانون تبدیل سازمان‌های تربیت بدنی و ملی جوانان به وزارت ورزش و جوانان مصوبه ۱۲/۱۰/۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی عبارت «وزارت ورزش و جوانان» جایگزین عبارت «سازمان تربیت بدنی» شده است.

**** به موجب ماده (۶۰) قانون اصلاح مـوادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱) ‌

*** به موجب ماده واحده قانون اصلاح ماده (۱۳۴) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۸۰ (مصوب ۲۷ خرداد ماه ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی) عبارت «و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه ‌یافته و روستاها» پس از عبارت «و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی» به متن این ماده الحاق شده است. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۸۷۵۳ تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۸۸ تاریخ اجرا ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی) ‌

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۳۷- متن ماده ۱۳۴ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد: درآمد مدارس غیرانتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و فنی و حرفه‌ای و همچنین دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی و مراکز‌ نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی که با ضوابط و مجوز مراجع قانونی ذی‌ربط تأسیس و اداره می‌شوند و نیز درآمد مؤسسات و باشگاه‌هایی که بر اساس‌مجوز سازمان تربیت بدنی منحصراً به فعالیت ورزشی می‌پردازند، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف است. همچنین به موجب ماده (۶۰) قانون اخیرالذکر «اصلاحات مربوط به ماده ۱۳۴ از اول سال ۱۳۷۰ و سایر اصلاحات به استثنای مواردی که تاریخ ‌اجرای دیگری در این اصلاحیه تعیین شده است از اول سال ۱۳۷۱ لازم‌الاجرا خواهد بود.»

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ‌ماده ۱۳۴- درآمد شرکت‌های تعاونی معدنی از معادن غیر بزرگ که برای آنها پروانه اکتشاف یا بهره‌برداری از طرف وزارت معادن و فلزات صادر ‌شده یا بشود برای مدت پنج سال از تاریخی که معدن به گواهی وزارت معادن و فلزات آماده بهره‌برداری است از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.

** ماده ۱۳۵- به موجب ماده (۶۱) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰ این ماده حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌شصت و  شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۳۵- سود پرداختی یا تخصیصی به صاحبان سهام و شرکای ضامن در شرکت‌های سهامی و مختلط سهامی و سود متعلق به صاحبان سرمایه یا اعضای شخص حقوقی در مورد سایر اشخاص حقوقی از درآمد مشمول معافیت شرکت‌ها و اشخاص حقوقی مذکور (به استثنای سود سهام یا سهم‌الشرکه متعلق به دولت یا شهرداری در شرکت‌هایی که قسمتی از سرمایه آنها متعلق به دولت یا شهرداری است) از پرداخت مالیات و همچنین مالیات برجمع درآمد موضوع ماده ۱۲۹ این قانون معاف است.

* به موجب بند (۳۳) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت «انواع بیمه‌های عمر و زندگی» جایگزین عبارت «بیمه عمر» شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

*** به موجب بند (۳۳) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت «انواع بیمه‌های عمر و زندگی» جایگزین عبارت «بیمه عمر» شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

** به موجب ماده (۶۲) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰ این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ‌ماده ۱۳۷- هزینه‌های درمانی پرداختی هر مؤدی بابت معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی ‌به شرط اینکه اگر دریافت‌کننده مؤسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات لازم، معالجه در خارج از ایران صورت گرفته است، پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت ‌جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد، همچنین حق بیمه پرداختی هر شخص حقیقی ‌به مؤسسات بیمه ایرانی بابت بیمه عمر از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می‌گردد.

****** بموجب ماده ۳۱ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۰۱/۰۲/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی «ماده  (۱۳۸) قانون مذکور و تبصره های آن حذف شده است. ماده ۱۳۸- آن قسمت از سود ابرازی شرکت‌های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از پنجاه[۱] درصد (۵۰%) مالیات متعلق موضوع ماده (۱۰۵) این قانون معاف خواهد بود مشروط بر اینکه قبلاً اجازه توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی و یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه‌گذاری معین از وزارت‌خانه ذی‌ربط تحصیل شده باشد. در صورتی که هزینه اجرای طرح یا طرح‌های یاد شده در هر سال مازاد بر سود ابرازی همان سال باشد و یا از هزینه طرح سرمایه‌گذاری کمتر باشد شرکت می‌تواند از معافیت مذکور در محاسبه مالیات سود ابرازی سال‌های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقی مانده هزینه اجرای کامل طرح بهره‌مند شود.

تبصره ۱- در صورتی که شرکت، قبل از تکمیل، اجرای طرح را متوقف نماید یا ظرف یک سال پس از مهلت تعیین شده در طرح سرمایه‌گذاری، آن را به بهره‌برداری نرساند، یا ظرف پنج سال پس از شروع بهره‌برداری آن را تعطیل، منحل یا منتقل نماید معادل معافیت‌های مالیاتی منظور شده در این ماده برای اجرای طرح و جرایم متعلقه موضوع ماده (۱۹۰) این قانون از شرکت وصول خواهد شد.

تبصره ۲- واحدهای صنعتی جدید که با استفاده از معافیت‌های مندرج در این ماده تأسیس می‌شوند نمی‌توانند از معافیت‌های مالیاتی موضوع ماده (۱۳۲) این قانون استفاده نمایند.

تبصره ۳- کارخانه‌های واقع در محدوده آبریز تهران که تعداد کارکنان آنها کمتر از پنجاه نفر نباشند در صورتی که تأسیسات خود را کلاً به خارج از شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران انتقال دهند براساس ضوابطی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ذی‌ربط حسب مورد برقرار می‌شود تا ده سال از تاریخ بهره‌برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود. کارخانه‌های واقع در شعاع یکصد و بیست کیلومتری تهران و حوزه استحفاظی شهر‌های بزرگ (مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان) که تأسیسات خود را کلاً به شهرک‌های صنعتی مصوب انتقال دهند از تاریخ بهره‌برداری در محل جدید از نصف مدت معافیت مالیاتی موضوع این تبصره برخوردار خواهند شد.[۲]

تبصره ۴- از نظر این قانون محدوده آبریز تهران شامل منطقه آبریز غربی رودخانه حبله رود گرمسار و منطقه آبریز شرقی رودخانه زیاران و کلیه مناطق رودخانه‌های دماوند، جاجرود، دارآباد، دربند، اوین، فرحزاد، کن، کرج و کردان بوده و حدود آن عبارت است از:

شمالاً- خط‌الراس کوه‌های البرز که آب آن به رشته کویر مرکزی جاری می‌شود.

شرقاً- ساحل غربی رودخانه حبله رود گرمسار.

غرباً- ساحل شرقی رودخانه زیاران.

جنوباً- خطوط ممتد از غرب به شرق از محل تقاطع رودخانه زیاران با رودخانه شور تا خط القعر دریاچه نمک به سمت غرب تا محل تقاطع با مسیر حبله رود گرمسار.

***** به موجب ماده (۶) قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و ‌اصلاح ماده (۱۱۳) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۲۶ مردادماه ۱۳۸۲ مجلس شورای اسلامی) این ماده اصلاح شده است. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۷۰۶۷ تاریخ ۹ مهر ۱۳۸۲ تاریخ اجرا ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

**** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰ این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱) ماده ۶۳- ماده (۱۳۸) و تبصره (۱) آن به شرح ذیل اصلاح و تبصره (۲) ذیل آن حذف و تبصره‌های (۳)، (۴) و (۵) آن به ترتیب به تبصره‌های (۲)، (۳) و (۴) تغییر می‌یابند:

‌ماده ۱۳۸- آن قسمت از سود ابرازی شرکت‌های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از پنجاه درصد (۵۰%) مالیات متعلق موضوع ماده (۱۰۵) این قانون‌ معاف خواهد بود مشروط بر اینکه قبلا اجازه توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه‌گذاری معین از وزارت‌خانه‌ ذی‌ربط تحصیل شده باشد. در صورتی که هزینه اجرای طرح یا طرح‌های یاد شده در هر سال مازاد بر سود ابرازی همان سال باشد و یا از هزینه طرح ‌سرمایه‌گذاری کمتر باشد شرکت می‌تواند از معافیت مذکور در محاسبه مالیات سود ابرازی سال‌های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقیمانده هزینه اجرای کامل طرح بهره‌مند شود.

‌تبصره ۱- در صورتی که شرکت، قبل از تکمیل، اجرای طرح را متوقف نماید یا ظرف یک سال پس از مهلت تعیین شده در طرح سرمایه‌گذاری، آن را به‌بهره‌برداری نرساند، یا ظرف پنج سال پس از شروع بهره‌برداری آن را تعطیل، منحل یا منتقل نماید معادل معافیت‌های مالیاتی منظور شده در این ماده برای‌ اجرای طرح و جرایم متعلقه موضوع ماده (۱۹۰) این قانون از شرکت وصول خواهد شد.

*** قانون استقساریه موضوع بند (الف) ماده ۱۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۰۳/۱۲/۶۶ و اصلاحیه‌های بعدی آن

موضوع استفسار: آیا ذخیره باز سازی واحدهای صنعتی و معدنی موضوع بند (الف) ماده ۱۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم با ملحوظ داشتن مدت‌های مندرج در تبصره یک ماده فوق‌الاشاره، مشمول معافیت مالیاتی بند (الف) موصوف می‌گردد یا خیر؟

نظریه مجلس: ماده واحده- ذخیره بازسازی واحدهای صنعتی و معدنی موضوع بند (الف) ماده ۱۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم با ملحوظ داشتن مدت‌های مندرج در تبصره یک ماده فوق‌الاشاره، مشمول معافیت بند (الف) موصوف نمی‌گردد.

قانون استفساریه فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه علنی روز چهار شنبه مورخ دهم شهریور ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۱/۰۶/۱۳۷۲ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

علی اکبر ناطق نوری- رئیس مجلس شورای اسلامی

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۳۸- بند (الف) ماده ۱۳۸ به شرح زیر اصلاح می‌گردد:

‌الف- آن قسمت از سود ابرازی حاصل از فعالیت‌های صنعتی و معدنی که شرکت‌ها برای بازسازی و توسعه یا تکمیل واحدهای صنعتی و معدنی موجود ‌خود یا ایجاد واحدهای صنعتی و معدنی جدید ذخیره نمایند از پرداخت مالیات معاف است مشروط بر اینکه قبلاً اجازه توسعه یا تکمیل یا ایجاد ‌واحد صنعتی از وزارت ذی‌ربط تحصیل شده باشد.

‌* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸). ‌ماده ۱۳۸- (الف)- آن قسمت از سود ابرازی حاصل از فعالیت‌های صنعتی که شرکت‌ها برای بازسازی و توسعه یا تکمیل واحدهای صنعتی موجود خود یا ‌ایجاد واحدهای صنعتی جدید ذخیره نمایند از پرداخت مالیات معاف است مشروط بر این که:

۱- قبلاً اجازه توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی از وزارت ذی‌ربط تحصیل شده باشد.

۲- توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی جدید در مورد صنایع موضوع تبصره ۴ ماده ۱۳۲ این قانون نباشد.

ب- آن قسمت از سود ابرازی حاصل از فعالیت‌های صنعتی و معدنی که شرکت‌ها مستقلاً یا مشترکاً جهت ایجاد واحدهای مسکونی برای کارکنان ‌فاقد مسکن خود ذخیره نمایند، از پرداخت مالیات معاف است مشروط بر این که:

‌اولاً- قبلاً اجازه و موافقت وزارت مسکن و شهرسازی نسبت به طرح احداث واحدهای مسکونی برای کارکنان تحصیل شده باشد.

‌ثانیاً- نحوه واگذاری و شرایط استفاده از واحدهای مزبور منطبق با آیین‌نامه‌ای باشد که از طرف وزرای امور اقتصادی و دارایی و مسکن و شهرسازی و کار و امور اجتماعی تدوین و به تصویب رسیده باشد.

‌مراجع مذکور مکلفند ظرف شش ماده از تاریخ تصویب این قانون آیین‌نامه مزبور را تهیه و تصویب نمایند.

‌ثالثاً- وجوه مزبور در حساب سپرده نزد بانک مسکن نگاهداری شود و با نظارت وزارت مسکن و شهرسازی منحصراً برای اجرای طرح مذکور‌ مورد استفاده قرار گیرد.

‌تبصره ۱- معادل وجوهی که طی سال صدور اجازه تا چهار سال تمام پس از آن ذخیره شده است باید ظرف پنج سال از تاریخ صدور اجازه به مصرف توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی جدید یا ساختمان واحدهای مسکونی رسیده و ظرف همین مدت طرح مربوط به مرحله بهره‌برداری‌ رسیده باشد.

برای هر طرح فقط ذخایر سال صدور اجازه و چهار سال پس از آن مشمول معافیت موضوع این ماده می‌باشد. ولی در هر حال مخارج انجام ‌شده باید در مورد گواهی وزارت ذی‌ربط قرار گیرد.

‌تبصره ۲- در صورت تخلف از شرایط مقرر مالیات متعلق به اضافه بیست درصد آن به عنوان جریمه از شرکت وصول خواهد شد. ولی در صورتی که هزینه انجام شده برای مصارف فوق از هفتاد درصد ذخیره کمتر نباشد، نسبت به مابه‌التفاوت مالیات متعلق وصول و از مطالبه جریمه صرف‌نظر ‌خواهد شد.

‌تبصره ۳- واحدهای صنعتی جدید که با استفاده از معافیت‌های مندرج در این ماده تأسیس می‌شوند نمی‌توانند از معافیت‌های مالیاتی موضوع ماده ۱۳۲ این قانون استفاده نمایند.

‌تبصره ۴- کارخانه‌های واقع در محدوده آبریز تهران که تعداد کارکنان آنها کمتر از پنجاه نفر نباشند در صورتی که تأسیسات  خود را کلاً به خارج از ‌شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران انتقال دهند، بر اساس ضوابطی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ذی‌ربط حسب مورد‌ برقرار می‌شود تا ده سال از تاریخ بهره‌برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود.

‌تبصره ۵- از نظر این قانون محدوده آبریز تهران شمال منطقه آبریز غربی رودخانه حبله‌رود گرمسار و منطقه آبریز شرقی رودخانه زیاران و کلیه مناطق رودخانه‌های دماوند، جاجرود، دارآباد، دربند، اوین، فرحزاد، کن، کرج و کردان بوده و حدود آن عبارت است از:

‌شمالاً- خط‌الرأس کوه‌های البرز که آب آن به رشته کویر مرکزی جاری می‌شود.

‌شرقاً- ساحل غربی رودخانه حبله‌رود گرمسار.

‌غرباً- ساحل شرقی رودخانه زیاران.

‌جنوباً- خطوط ممتد از غرب به شرق، از محل تقاطع رودخانه زیاران با رودخانه شوره تا خط‌القعر دریاچه نمک به سمت غرب تا محل تقاطع با مسیر‌ حبله‌رود گرمسار.

* به موجب ماده  ۳۰ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۰۱/۰۲/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی متن ماده ۱۳۸ مکرر به قانون مالیات های مستقیم الحاق شده است.

[۱]- ماده ۱۵۹ قانون برنامه پنجم توسعه: به منظور تسهیل و تشویق سرمایه‌گذاری صنعتی و معدنی در کشور اقدامات زیر انجام می‌شود: الف- معافیت موضوع ماده (۱۳۸) قانون مالیات‌های مستقیم و اصلاحات بعدی در طول برنامه به میزان پانزده واحد درصد (۱۵%) افزایش می‌یابد. ب- میزان معافیت مالیاتی واحدهای صنعتی و معدنی مناطق کمتر توسعه‌ یافته تا سقف معافیت‌های منظور شده در مناطق آزاد تجاری - صنعتی افزایش می‌یابد.

[۲]- بر اساس بند (ب) ماده (۶) قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و اصلاح ماده ۱۱۳ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۶/۰۵/۸۲ مجلس شورای اسلامی، عبارت انتهای تبصره ۳ ماده ۱۳۸ به این شرح اضافه شده است:

«کارخانه‌های واقع در شعاع یکصد و بیست کیلومتری تهران و حوزه استحفاظی شهرهای بزرگ (مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان) که تأسیسات خود را کلاً به شهرک‌های صنعتی مصوب انتقال دهند، از تاریخ بهره‌برداری در محل جدید از نصف مدت معافیت مالیاتی موضوع این تبصره برخوردار خواهند شد.»

****** به موجب بند (۳۴) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی؛

الف- در بند (ح) عبارت «و هم‌چنین ساخت، تعمیر و نگهداری مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست در گروه‌های سنی و جنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان، کارگاه‌های حرفه‌آموزی و اشتغال مصدومان ضایعه نخاعی، معلولان جسمی و حرکتی، زنان سرپرست خانوار و دختران خودسرپرست، مراکز آموزش، توان‌بخشی و حرفه‌آموزی معلولان ذهنی و کودکان نابینا، کم بینا، کم شنوا و ناشنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمت مددجویان سازمان‌های حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند.» اضافه،

ب- تبصره بند (ط) الحاق، 

ج- تبصره ۵ به ماده (۱۳۹) الحاق و

د- در بند (ل) عبارت «و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذی‌ربط)، اضافه شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

***** به موجب  ماده ۸۵ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) مصوب ۴/۱۲/۱۳۹۳ مجلس شورای اسلامی متن تبصره ذیل بند (ح) ماده (۱۳۹) قانون مالیات های مستقیم الحاق شده است.

**** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، متن این ماده و تبصره‌های آن جایگزین متن قبلی ماده ۱۳۹ شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱) ماده ۶۴- متن زیر جایگزین ماده (۱۳۹) می‌گردد: ‌ماده ۱۳۹-

‌الف- موقوفات، نذورات، پذیره، کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آستانه ‌حضرت معصومه (س)، آستان حضرت احمد ابن موسی (ع) شاه چراغ»، آستان مقدس حضرت امام خمینی (‌ره)، مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و سایر ‌بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص سایر بقاع متبرکه به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه می‌باشد.

ب- کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است.

ج- کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی و سازمان بیمه‌ی خدمات درمانی و سازمان تأمین اجتماعی و همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه‌های دریافتی مربوط توسط آنها از پرداخت مالیات معاف است.

‌د- کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی مدارس علوم اسلامی از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص مدارس علوم اسلامی با شورای ‌مدیریت حوزۀ علمیۀ قم می‌باشد.

‌ه‍- کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیأت‌ وزیران می‌باشد.

‌و- آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد از پرداخت مالیات معاف است.

‌ز- درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات از پرداخت مالیات معاف است.

ح- آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزه‌های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاه‌های دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان،‌کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش‌سوزی، جنگ و حوادث غیرمترقبه دیگر برسد، مشروط بر اینکه درآمد و هزینه‌های مزبور به تأیید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد، از پرداخت مالیات معاف است.

ط- کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه که به ثبت رسیده‌اند، مشروط بر آنکه به موجب اساسنامه آنها صرف‌امور مذکور در بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت کند، از پرداخت مالیات معاف است.

ی- کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی و همچنین حق عضویت اعضای مجامع حرفه‌ای، احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی که دارای‌مجوز از مراجع ذی‌ربط باشند و وجوهی که به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حق‌الزحمه اعضای آنها کسر و به حساب مجامع مزبور واریز‌می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است.

ک- موقوفات و کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی انجمن‌ها و هیأت‌های مذهبی مربوط به اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی‌ جمهوری اسلامی ایران، مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور برسد، از پرداخت مالیات معاف است.

ل- فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف ‌است.

‌تبصره ۱- وجوهی که از فعالیت‌های غیرانتفاعی و به منظور پیشبرد اهداف و وظایف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها، نشر کتاب و نشریه‌های دوره‌ای و... در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل می‌شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت‌ می‌کند، از پرداخت مالیات معاف است.

‌تبصره ۲- حکم تبصره (۲) ماده (۲) این قانون در مورد درآمد مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده جاری می‌باشد.

‌تبصره ۳- آیین‌نامه اجرایی موضوع این ماده به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت‌ وزیران خواهد رسید.

‌تبصره ۴- مفاد این ماده در مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (‌ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبری ‌انجام می‌گیرد.

*** به موجب ماده واحده قانون اصلاح قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم و تسری معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون مذکور به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمایی خدمات ویژه (مصوب ۲۶ بهمن ماه ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی) این ماده اصلاح شده است. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۵۴۵۹ تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۷۶ تاریخ اجراء: ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۳۹- ماده ۱۳۹ به شرح زیر اصلاح می‌گردد:

‌درآمد حاصل از رشته‌های مختلف پزشکی، بهداشتی و درمانی در نقاط محروم طبق فهرست سازمان برنامه و بودجه و در روستاهای فاقد تسهیلات‌ پزشکی کافی، طبق لیست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مالیات معاف است.

* متن ماده ۱۳۹ قبل از اصلاح: قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۳۹- پنجاه درصد درآمد حاصل از رشته‌های مختلف بهداشتی و درمانی در روستاها و همچنین در نقاط محروم طبق لیست وزارت برنامه و بودجه از پرداخت مالیات معاف است.

[۱] - به موجب قانون اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران عبارت «سازمات» به «جمعیت» تغییر می‌یابد.

[۲]- به موجب تبصره ۲ ماده واحده قانون الحاق صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر به فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب ۴/۱۲/۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی که در تاریخ ۲۶/۲/۱۳۸۸ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام موافق با مصـلحت نظام تشخیص داده شده است، نام صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر به دستگاه‌های مذکور در بـند (ج) ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مـستقیم مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ اضافه شده است. 

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۴۰- ماده ۱۴۰ به شرح زیر اصلاح می‌گردد: ‌سی درصد دریافتی صاحبان مشاغل رشته‌های مختلف پزشکی، بهداشتی و درمانی از سازمان تأمین خدمات درمانی یا سازمان تأمین اجتماعی و یا ‌سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح بابت ارائه خدمات مذکور در محاسبه درآمد مشمول مالیات آنان منظور نخواهد شد.

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۴۰- صاحبان مشاغل مذکور در ماده ۱۳۹ در صورتی که با سازمان تأمین خدمات درمانی در سراسر کشور همکاری نمایند سی درصد دریافتی آنها از ‌سازمان خدمات درمانی در محاسبه درآمد مشمول مالیات، منظور نخواهد شد.‌

**** به موجب بند (۳۵) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی « ماده (۱۴۱) و تبصره آن جایگزین شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵) متن ماده ۱۴۱قبل از حذف: الف- صددرصد (۱۰۰%) درآمد حاصل از صادرات محصولات تمام شده کالاهای صنعتی و محصولات بخش کشاورزی (شامل محصولات زراعی، باغی، دام و طیور، شیلات، جنگل و مرتع) و صنایع تبدیلی و تکمیلی آن و پنجاه درصد (۵۰%) درآمد حاصل از صادرات سایر کالاهایی که به منظور دست یافتن به اهداف صادرات کالاهای غیر نفتی به خارج از کشور صادر می‌شوند از شمول مالیات معاف هستند.

فهرست کالاهایی مشمول این ماده در طول هر برنامه به پیشنهاد وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی، بازرگانی، کشاورزی، و جهادسازندگی و وزارت‌خانه‌های صنعتی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

ب- صددرصد (۱۰۰%) درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده یا می‌شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می‌شوند از شمول مالیات معاف است.

تبصره- زیان حاصل از صدور کالاهای معاف از مالیات در مورد کسانی که غیر از امور صادراتی فعالیت دیگری هم دارند، در محاسبه مالیات سایر فعالیت‌های آنان منظور نخواهد شد.

*** به موجب ماده واحده قانون اصلاح قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم و تسری معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون مذکور به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمایی خدمات ویژه (مصوب ۲۶ بهمن ماه ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی) این ماده اصلاح شده است. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۵۴۵۹ تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۷۶ تاریخ اجراء: ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

** متن ماده ۱۴۱ قبل از اصلاح: قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) ماده ۴۱- ماده ۱۴۱ حذف و متن زیر به عنوان ماده ۱۴۱ جایگزین و یک تبصره به آن الحاق می‌گردد:

‌الف- ۱۰۰% درآمد حاصل از صادرات محصولات تمام شده کالاهای صنعتی و ۵۰% درآمد حاصل از صادرات سایر اقلام و کالاها و اجناس که در ‌جهت حصول به اهداف صادرات کالاهای غیرنفتی به خارج از کشور صادر می‌شوند از شمول مالیات معاف می‌باشند. فهرست کالاهای مشمول این‌ماده در طول هر برنامه به پیشنهاد وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی و بازرگانی و وزارت‌خانه‌های صنعتی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ب- ۱۰۰% درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده و یا می‌شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر‌روی آن صادر می‌شوند از شمول مالیات معاف است.

‌تبصره- زیان حاصل از صدور کالاهای معاف از مالیات در مورد کسانی که غیر از امور صادراتی فعالیت دیگری هم دارند، در محاسبه مالیات سایر‌ فعالیت‌های آنان منظور نخواهد شد. همچنین به موجب ماده (۶۰) قانون اخیرالذکر «اصلاحات مربوط به ماده ۱۴۱ از اول سال ۱۳۶۸ و سایر اصلاحات به استثنای مواردی که تاریخ ‌اجرای دیگری در این اصلاحیه تعیین شده است از اول سال ۱۳۷۱ لازم‌الاجرا خواهد بود.»

‌* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۴۱- درآمد حاصل از صنایع روستایی واقع در دهات خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری مرکز تهران که برای آنها از طرف وزارت جهاد سازندگی ‌موافقت اصولی و یا مجوز احداث صادر می‌شود تا پنج سال از تاریخ بهره‌برداری از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.

** این ماده به موجب ماده (۴۲) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۴۲- درآمد ساکنین روستاها حاصل از صنایع دستی واقع در روستاها از پرداخت مالیات معاف است.

******* به موجب تبصره (۳) بند (۵۳) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت «تا پایان ماه بعد» جایگزین عبارت « ظرف سی روز» شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

******‌ به موجب ماده (۶) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرا سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی (مصوب ۲۵ آذرماه ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی) ماده ۱۴۳ اصلاح، تبصره (۱) آن حذف و تبصره‌های (۲) و (۳) به عنوان تبصره‌های (۱) و (۲) ابقاء گردید. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۸۹۰۲ تاریخ ۲۹ دی ۱۳۸۸ تاریخ اجرا ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

***** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱) ماده ۶۶- ماده (۱۴۳) و تبصره‌های (۱) و (۲) موضوع اصلاحیه مصوب ۱۳۷۶.۱۱.۲۶ به شرح زیر اصلاح و تبصره (۳) به آن الحاق می‌شود:

۱- در ماده (۱۴۳) عبارت از پرداخت ده درصد (۱۰%) مالیات...» تا آخر ماده حذف و عبارت معادل ده‌درصد (۱۰%) مالیات آنها بخشوده می‌شود جایگزین می‌گردد.

۲- در تبصره (۱) واژه «سهام» به عبارت «سهام و حق تقدم سهام» و عبارت «وزارت امور اقتصادی و دارایی» به عبارت «سازمان امور مالیاتی کشور» و عبارت «حوزه مالیاتی» به عبارت «اداره امور مالیاتی» اصلاح و بعد از عبارت «سهام شرکت‌ها در بورس» عبارت «و همچنین سایر اوراق بهاداری که در‌بورس معامله می‌شوند» اضافه می‌شود.

۳- تبصره (۲) به شرح زیر اصلاح می‌شود:

‌تبصره ۲- از هر نقل و انتقال سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام و سهم‌الشرکه شرکا در سایر شرکت‌ها مالیات مقطوعی به میزآن چهار درصد (۴%) ارزش اسمی آنها وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به‌عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد. انتقال دهندگان سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.

‌ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی مکلفند در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده مربوط به ثبت یا انتقال کنند.

‌تبصره ۳- در شرکت‌های سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد (۵/۰%) خواهد بود و به این‌درآمد مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. شرکت‌ها مکلفند ظرف سی روز از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز‌کنند.

**** قانون اصلاح قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم و تسری معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون مذکور به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمایی خدمات ویژه، تصویب ۲۶ بهمن ماه ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۵۴۵۹ تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۷۶ تاریخ اجراء: ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

*** ماده واحده- معافیت مالیاتی موضوع قانون الحاق یک بند به ماده (۲۲) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، از تاریخ تصویب قانون‌ یاد شده به کادر عملیاتی و تخصصی شرکت هواپیمائی خدمات ویژه وابسته به وزارت کشاورزی تسری می‌یابد و قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های‌ مستقیم مصوب ۱۳۷۱ در موارد زیر اصلاح می‌شود: ۵- تبصره ماده (۱۴۳)... به تبصره (۱) تغییر یافته و متن زیر به عنوان تبصره (۲) به ماده یاد شده اضافه می‌شود:

‌تبصره ۲- از هر نقل و انتقال حق تقدم سهام شرکت‌ها در بورس، مالیات مقطوعی به میزان یک درصد (۱%) ارزش فروش حق تقدم سهام، با رعایت ‌مقررات مذکور در تبصره فوق وصول می‌شود.

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی)

ماده ۴۳- به قسمت آخر ماده ۱۴۳ عبارت زیر اضافه و همچنین یک تبصره به شرح زیر به آن الحاق می‌گردد:

‌همچنین ۱۵% سود سهام پرداختی یا تخصیصی طبق تصمیم ارکان صلاحیت‌دار شرکت به آن دسته از سهامداران شرکت‌های مذکور در این ماده که جمع ‌سهام هر یک از آنها از ۵% سرمایه شرکت بیشتر نبوده و تعداد کل سهامداران شرکت نیز از یکصد نفر کمتر نباشد، از مالیات معاف خواهد بود.

‌تبصره- از هر نقل و انتقال سهام شرکت‌ها در بورس، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام وصول و از این بابت وجه دیگری به عنوان ‌مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام مطالبه نخواهد شد.

‌کارگزاران بورس مکلفند مالیات مزبور را به هنگام هر انتقال از انتقال‌دهنده وصول و به حساب تعیین شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی واریز ‌نمایند و ظرف مدت ده روز از تاریخ انتقال رسید آن را به همراه فهرستی حاوی تعداد و مبلغ فروش سهام مورد انتقال به حوزه مالیاتی محل ارسال‌دارند. همچنین به موجب ماده (۶۰) قانون اخیرالذکر «اصلاحات مربوط به ۱۴۳ از اول سال ۱۳۷۰ و سایر اصلاحات به استثنای مواردی که تاریخ‌ اجرای دیگری در این اصلاحیه تعیین شده است از اول سال ۱۳۷۱ لازم‌الاجرا خواهد بود.»

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ‌ماده ۱۴۳- شرکت‌هایی که سهام آنها طبق قانون مربوط از طرف هیأت پذیرش برای معامله در بورس قبول می‌شود از سال پذیرش تا سالی که از ‌فهرست نرخ‌ها در بورس حذف نشده در صورتی که کلیه نقل و انتقالات سهام از طریق کارگزاران بورس انجام و در دفاتر مربوط ثبت گردد از پرداخت ده‌ درصد مالیات شرکت موضوع بند ‌د ماده ۱۰۵ این قانون معاف می‌باشند.

**** به موجب ماده ۳۳ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» مصوب ۰۱/۰۲/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی تبصره (۵) به ماده (۱۴۳) مکرر قانون مالیات های مستقیم الحاق شده است.

*** این ماده و چهار تبصره ذیل آن به موجب ماده (۷) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرا سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی (مصوب ۲۵ آذرماه ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی) الحاق شده است. (نقل از روزنامه رسمی شماره ۱۸۹۰۲ تاریخ ۲۹ دی ۱۳۸۸ تاریخ اجرا ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی)

** قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰: ماده ۶۷- ماده (۱۴۳) مکرر حذف می‌شود. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۴۴- متن زیر به عنوان ماده ۱۴۳ مکرر به قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶ الحاق می‌گردد: افزایش بهای ناشی از ارزیابی مجدد دارایی‌های شرکت‌هایی که بیش از ۵۰% سرمایه آنها به طور مستقیم یا با واسطه متعلق به وزارت‌خانه‌ها، شرکت‌های دولتی ‌و مؤسسات دولتی می‌باشد برای یکبار و تا سقف زیان سنواتی مندرج در صورت‌های مالی مصوب مجمع عمومی شرکت در طول اجرای قانون برنامه ‌اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با رعایت شرایط زیر از پرداخت مالیات معاف خواهد بود:

‌الف- سهام شرکت در بورس پذیرفته شده یا حداکثر یک سال پس از زمانی که ارزیابی مزبور در دفاتر ثبت می‌گردد در بورس پذیرفته شود.

ب- زیان سنواتی از محل افزایش مذکور مستهلک شده باشد.

‌دستورالعمل اجرایی این ماده توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و ابلاغ خواهد شد.

** به موجب ماده (۴۵) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۴۴- جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول یا غیرمنقول و جوائز علمی و بورس‌های تحصیلی و همچنین درآمدی که بابت حق اختراع یا حق‌اکتشاف عاید مخترعین و مکتشفین می‌گردد از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

[۱]- بر اساس ماده ۹۹ قانون برنامه سوم توسعه نام وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری تغییر پیدا کرده است.

*** به موجب ماده  ۱۵ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۰۱/۰۲/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی عبارت« صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک، صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک، صنایع دریایی و بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی و صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی » به تبصره ماده ۱۴۵ اضافه شده است.

** به موجب ماده (۶۸) قانون اصلاح موادی از قانون اصلاح از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، این ماده اصلاح و یک تبصره به آن الحاق شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۴۵- ‌«سود دریافتی به هر عنوان در موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است:

۱- سود متعلق به سپرده‌های مربوط به کسور بازنشستگی و پس‌انداز کارمندان و کارگران نزدبانک‌های ایرانی در حدود مقررات استخدامی مربوطه.

۲- سود یا جوائز متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف نزد بانک‌های ایرانی. این معافیت شامل سپرده‌هایی که بانک‌ها نزد هم می‌گذارند نخواهد بود.

۳- جوائز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه.

۴- سود پرداختی بانک‌های ایرانی به بانک‌های خارج از ایران بابت اضافه برداشت (اوردرافت) و سپرده ثابت به شرط معامله متقابل.»

* به موجب ماده ۶۹ قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

*متن ماده ۱۴۶ قبل از اصلاح به این شرح است: قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ماده ۱۴۶- «کلیه معافیت‌های مدت‌دار که به موجب قوانین مالیاتی و مقررات قبلی مقرر شده است با رعایت مقررات مربوط تا انقضای مدت به قوت خود باقی است.

تبصره- مالیات سود متعلق به قبوض اقساطی اصلاحات ارضی کماکان بخشوده خواهد بود.»

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۷۱) ماده ۴۶- متن زیر به قسمت آخر ماده ۱۴۶ اضافه می‌گردد: حکم این ماده نسبت به معافیت‌های مالیاتی مدت‌دار که از اول سال ۱۳۶۸ تا اجرای این اصلاحیه مقرر شده است نیز جاری خواهد بود.

* به موجب بند (۳۶) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی ماده (۱۴۶) مکرر به قانون الحاق شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵)

*** به موجب بند (۳۷) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی تبصره ماده (۱۴۷)حذف و تبصره ‌های (۱)، (۲) و (۳) به ماده مذکور الحاق شده است. (تاریخ اجرا از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵) متن تبصره حذف شده بدین شرح است: از لحاظ مقررات این فصل مؤسسه عبارت است از کلیه اشخاص حقوقی و همچنین صاحبان مشاغل موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (۹۵) این قانون.

** به موجب ماده ۷۰ قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب ۲۷ بهمن ماه ۱۳۸۰، تبصره ذیل این ماده اصلاح شده است. (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۸۱)

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال ۱۳۶۸) ‌تبصره- از لحاظ مقررات این فصل مؤسسه عبارت است از هر شخص حقیقی یا حقوقی که دارای دفاتر قانونی باشد.